అమ్మ జ్ఞాపకాల కబుర్లు

చదువుకోసం హాస్టల్ కు పంపేప్పుడు తన బేలతనం నాకుకనపడనివ్వకుండా దాచుకుంటూ అమ్మ నాకు చెప్పిన ధైర్యం, ఎంత దూరంలో ఉన్నా ఎలాంటి సమస్య అయినా ఫోన్ లోనే తన సలహాలతో దూరం చేసిన వైనం. తనులేకపోతే ఏమీలేదన్న నిస్పృహ, అంతలోనే తనిచ్చిన జీవితం ఉందన్న ఆశ. ఇలా అమ్మ గురించిన కబుర్లు ఇక్కడ చూడండి.

అందమైన బాల్యం

మధురమైన జ్ఞాపకాలతో అందమైన బాల్యాన్ని నా సొంతం చేసినందుకు అమ్మానాన్నలకు ఎప్పుడూ ఋణపడి ఉంటాను. మొదటి సంతానాన్నవడంతో నేనాడిందే ఆట పాడిందే పాట అమ్మమ్మ వాళ్ళింటికి వెళ్ళినా మా ఇంట్లో అయినా అపురూపంగా గడిచింది. పాడుకున్న పాటలు, ఆడుకున్న ఆటలు, స్కూల్ ఎగ్గొట్టడానికి వేసిన వేషాలు, తిన్న చిరుతిళ్ళు, నాన్న వేలు పట్టుకుని కొట్టిన షికార్లు, 16mm సినిమాలు కబుర్లు ఇక్కడ చదవచ్చు.

ఇంటర్మీడియెట్ హాస్టల్ కబుర్లు

నూనూగు మీసాల నూత్న యవ్వనం అమ్మానాన్నలకు దూరంగా నాదంటూ ఓ స్వంత ప్రపంచం. అప్పటివరకూ ప్రతి చిన్న పనికి వాళ్ళమీద ఆధారపడి ఒక్కసారిగా నాకు నేనే నెగ్గుకు రావాల్సిన పరిస్థితులను తలుచుకుని దిగులు. అంతలోనే చుట్టూ ఉన్న స్నేహితులతో నేస్తం కట్టేసి చేసిన అల్లర్లు, పరోఠాల బిజినెస్సులు, చెరకుతోట దొంగతనాలు, ఆడ్మినిస్ట్రేటర్ కి మస్కాగొట్టి చూసిన సినిమాలు, సరదా కొంటె కబుర్లు ఇక్కడ చూడండి.

ఇంజనీరింగ్ కాలేజ్

ఇంటర్మీడియెట్ కి రెసిడెన్షియల్ హాస్టల్ కనుక పంజరంలో పక్షిలా బతికితే ఇంజనీరింగ్ కాలేజ్ యూనివర్సిటీ హాస్టల్స్ లోకి వచ్చేసరికి ఒక్కసారిగా జూలోనుండి పచ్చని అడవిలోకి వదిలేసిన జింక పరిస్థితే అయింది, ఎక్కడికి పరుగులెట్టినా ఏం చేసినా అడిగేవాళ్ళులేరు. అసలు హాస్టల్ బిల్డింగ్ లో నిరంతరం కాపుకాసే వార్డెన్ ఉండడనే విషయం నాకు డైజెస్ట్ కావడానికి నెలపట్టింది :-) నిజమా అలా ఎలా సాధ్యం అని ఇప్పటికీ అనిపిస్తూనే ఉంటుంది. అంతటి స్వేఛ్చాప్రపంచంలో చేసిన అల్లర్లు కొన్ని కబుర్లు ఇక్కడ.

సినిమాలు రివ్యూలు..

నాకున్న అతి పెద్ద వ్యసనం సినిమా చూడడం రిలీజైన ప్రతి అడ్డమైన సినిమా చూసేసి ఈబొమ్మలో చూపించినట్లు తెలుగు సినిమాని భుజాల మీద మోసేవాళ్ళలో నేనొకడ్ని. చూసి ఊరుకోకుండా ఇది ఇందుకు బాలేదు అది అందుకు బాగుంది అంటూ పేద్ద వంద సినిమాలు తీసేసి విశ్రమిస్తున్న మేధావిలా చేసే విశ్లేషణలు :-) హహహ చదివిన ఒకరిద్దరు అలా తిడతారు కానీ నా దృష్టిలో ఒక సాధారణ సినీ ప్రేక్షకుడు చూసొచ్చి మిత్రులతో చెప్పే కబుర్ల లాంటి నా సినీ రివ్యూలు ఇక్కడ చదవండి. ఆరెంజ్, ఖలేజా, కృష్ణం వందే జగద్గురుం లాంటివి కొన్ని ఎక్కువమంది ఆదరణ పొందాయ్.

మంగళవారం, మే 21, 2013

మణిప్రవాళం - తిలక్


తిలక్ గారు 1963 వ సంవత్సరంలో రాసిన కథ మణిప్రవాళం. కథల సంకలనంలో ఈ కథ చివరలో స్వాతి, 1963 అని రాశారు కానీ ఇప్పటి స్వాతి ప్రారంభమైనది 1970 లో కనుక అప్పటి స్వాతి వేరైనా అయిఉండాలి లేదా పత్రిక పేరో/సంవత్సరమో పొరపాటుగా అచ్చయి ఉండాలి, ఎవరికైనా తెలిస్తే కామెంట్స్ లో చెప్పగలరు. 

మణిప్రవాళము అంటే రెండు భాషలు కలగలిసిన కవిత్వమట. సంస్కృత శబ్దాలకు సరిపోలగల మళయాళ అక్షరములు లేక మొదట్లో వైష్ణవాచార్యులు కొన్ని మాటలు గ్రాంధీకంలోనే రాసి ఇటువంటి శైలి ఉపయోగించారని, అలా కలగలసిపోగల పదాలను గుర్తించి నిర్ధుష్టమైన నియమావళిని ఏర్పాటు చేశారనీ. ఆ తర్వాత అదే కవిత్వ శైలిని కేరళలోని నంబూద్రి వంశస్థులు కొనసాగించారని అంటారు. 

మళయాళంలో “మణి” అనగా ‘కెంపు(Ruby)’, “ప్రవాళము” అనగా సంస్కృతంలో ‘పగడము(Coral)’ ఈ రెండిటినీ కలగలిపి అల్లిన మాలని కూడా మణిప్రవాళం అంటారుట.

ఈ కథలో ఇటువంటి శైలిని నేను గుర్తించలేకపోయాను కానీ కథ చదివాక మాత్రం ఆలోచింప చేసింది. మణిప్రవాళం అంటే ఏమిటో వెతికి తెలుసుకునేలా చేసింది. అర్ధం తెలుసుకున్నాక కథలోని శైలికి అన్వయించుకోవాలో కథలోని విషయానికి అన్వయించుకోవాలో అర్ధంకాలేదు. అసలు కథకే అనేకానేక అర్ధాలున్నట్లు అనిపించింది. చివరికి కొన్ని కథలకి ఎందుకు కనెక్ట్ అవుతామో అర్ధంచేసుకోవడం కష్టమనిపించింది. 

ఎందుకో నా మనసుకు బాగా నచ్చిన ఈ కథని గుర్తొచ్చినపుడల్లా చదువుకోడానికి బ్లాగ్ లో ఉంచాలని మీ అందరితోనూ పంచుకోవాలనీ ఇలా. అన్నట్లు ఈ కథ చదువుతుంటే లీలామాత్రమైన పోలికతో ఆమధ్య ఆంధ్రజ్యోతిలో చదివిన ఒక కథ గుర్తుకువచ్చింది, మీకేమైనా గుర్తొచ్చిందా? చదివి చెప్పండి.

~*~*~

మణిప్రవాళం
--తిలక్


చీకట్లో గదిలో పడుకుని వుంది లత. ఏకాకిగా ఏ హృదయమూ స్పందించని ఏకాంతంలో, ఎవరూ చూడని నరకంలో చిక్కుకుని వుంది లత.

అతను మెరుపులాగా వచ్చాడు. అటు దక్షిణానిలం వీచే దారినుండి దయాసరస్సులలో విహరించే రాజహంసనెక్కి నక్షత్రకిరణం మీదుగా జారుతూ వచ్చాడు.

అతను పాట పాడాడు. పాటకి చీకటి చీకాకుపడి నల్లగా కోప్పడింది.

అతను పాట పాడాడు. చీకటిని చెరిపివేస్తూ వేయి పువ్వుల తావి వింతగా కమ్ముకుంది.

అతను పాట పాడాడు. జాలిగా తియ్యగా లత గుండెలో కోర్కెలా హాయిగా తెరతెరల్లాగ కదిలింది.

ఆమె కళ్ళు తెరిచింది. అతను నవ్వాడు. అతను వెళ్ళిపోయాడు.

అతను మళ్ళీ మరో రోజున వచ్చాడు. “లతా” అని పిలిచాడు. అతని గొంతులో మాధురీ మందాకిని జలజలించింది.

“ఇంకోసారి పాడు” అంది లత రెప్పల్ని కొంచెం ఎత్తి. నల్లని పొడుగాటి ఆమె తలవెంట్రుకలు చీకట్లో తరంగాలలా కదులుతున్నాయి.

అతను పాడాడు. చీకటి చికాకు పడింది. గుడ్లగూబలు దిగులుగా ఏడ్చాయి. అతను వెళ్ళిపోయాడు.

అతను మళ్ళీ ఇంకోరోజున వచ్చాడు. లత పెదవుల మీద సన్నని చిరునవ్వు విరిసింది. ఆప్యాయంగా అడిగింది, “ఒక్క పాట పాడవూ?” పాడాడు.

లత కళ్ళలో నీళ్ళు. నీళ్ళలోంచి చావును దాటిన వెలుగు. అతను నిట్టూర్చాడు.

కొన్నాళ్ళకి మాలతీ సౌరభం వీచిన రాత్రి –

“స్వామీ” అంది లత. అతను మాట్లాడలేదు.

“కవీ” అంది లత. అతను మాట్లాడలేదు.

“ప్రియా” అంది లత. అతను పలికాడు.

నక్షత్రాలు మెరిశాయి. వెన్నెల కురిసింది. అతని చేయి ఆలంబనగా లత లేచి నిలుచుంది. అతని వొళ్ళో వాలింది. కిటికీ అవతల మందారం ఎర్రగా నవ్వి తల పక్కకు తిప్పుకుంది.

వకుళ వృక్షం విరిసిన రాత్రి –

“ప్రియా” అంది లత.

“లతా” అన్నాడతను.

“మిమ్మల్ని వదలలేను.”

జవాబుగా ఆమె ఫాలభాగాన్ని ముద్దాడాడు అతను.

“ఎక్కడనుంచి వచ్చారు?”

“మంచు పర్వతాల అంచున దయాసరస్సుకి దక్షిణాన మంత్ర విహంగాలు మసలే చోటున - రంగు రంగుల చెట్ల నీడలలో పాడుకుంటూ ఉంటాను”

“అక్కడికి దగ్గరగా మాయాలోకం ఉంది. భయం లేదా” అంది లత. అతను నిట్టూర్చాడు.

మొగలిచెట్టు మొదటిరేకు తొడిగిన రాత్రి –

“ప్రియా” అంది లత.

“ప్రియతమా” అన్నాడతను.

“ఏమిటాలోచిస్తున్నారు?”

అతను నిట్టూర్చాడు. అతను వెనక్కి చూశాడు. అతని వెనకాల మబ్బులు…

“పాట పాడవూ” అతని వొడిలో తల పెట్టుకుని అడిగింది లత. అతను పాడాడు - లత పులకరించింది. పరవశించింది. అరమోడ్పు కన్నులతో అతన్ని గుండెలకి హత్తుకుంది. అతను బరువుగా నిట్టూర్చాడు.

అతను వస్తున్నాడు. లత చిగురుపట్టింది. మొదటి పువ్వు పూసింది.

అతను వస్తున్నాడు. అతనితోటి మబ్బులు వస్తున్నాయి. మబ్బుల వెనక రాక్షసులు దాక్కున్నారు.

నక్షత్రం రాలిపోయిన రాత్రి –

అతను వచ్చాడు. అతని గుండె మీద రాక్షసుల మొదటి గోటి గీత - ఎర్రని చార.

“నన్ను కాపాడగలవా?” అన్నాడతను.

“ఓ” అంది లత.

“అయితే నీ దగ్గరున్న మణిప్రవాళం ఇవ్వు.”

“నా దగ్గర లేదు”

“అయితే - ”

“ఇంకోటి ఇస్తాను”

ఆమె ఏదో ఇచ్చింది. రక్తపుచార కనపడలేదు. అతను నవ్వాడు. ఎప్పటిలాగే వెన్నెల…

కొన్నాళ్ళు గడిచాయి. అతను వచ్చాడు. ఈసారి అతని గుండె మీద రెండు ఎర్రని చారలు. అతను కొంచెం వడలాడు.

“నన్ను కాపాడగలవా?” అన్నాడతను.

“ఓ” అంది లత.

“అయితే నీదగ్గరున్న మణిప్రవాళం ఇవ్వు.”

“నా దగ్గర లేదు”

“మరి - ”

“ఇంకోటి ఇస్తాను”

ఆమె ఏమిటో ఇచ్చింది. రక్తపుచారలు కనపడలేదు. అతను నవ్వాడు. కాని ఆ నవ్వులో నీరసం వుంది.

లత రెండవ పువ్వు తొడిగింది. అతని కోసం చూసింది. రాత్రీ పగలూ ‘ప్రియా’ అని పిలిచింది. ఆ పిలుపుకి ఆకాశపు అంచున ఒక రెల్లు రాలిపడింది.

అతను వచ్చాడు. ఈసారి గుండె అంతా రక్తం. ఎర్రని మడుగులాగా వుంది. అతని వెనుక నల్లటి మబ్బులు. నల్లని మబ్బుల వెనక రాక్షసుల వికటాట్టహాసాలు.

“నన్ను బ్రతికించు. నన్ను చంపేస్తున్నారు” అన్నాడతను.

“ఏం చెయ్యను నేను?” ఏడ్చింది లత. మూడవ పువ్వుతో సహా.

“మణిప్రవాళం ఇవ్వు”

“లేదు”

“ఉంది. నాకు తెలుసును”

“దానిమీద నాకు అధికారం లేదు”

“అయితేనేం - మళ్ళీ తిరిగి ఇచ్చేస్తానుగా.”

లత ఊగిపోయింది. బాధ పడింది. విహ్వలించింది. కళ్ళు తెరిచి జాలిగా ఇలా అంది: “నా పెద్దల అభిమానం నా వాళ్ళ అనురాగం అన్నీ పోతాయి. నా వాళ్ళు నాకు కాకుండా పోతారు…”

“వాళ్ళందర్నీ వొదిలెయ్యి”

“వదలలేను”

“అయితే మరి…”

“ఇంకోటి ఇస్తాను”

“లాభం లేదు”

ఈసారి అతని కళ్ళల్లో చీకటి. అతని పెదవుల పైన చీకటి. నిర్దయ లాంటి చావు లాంటి చీకటి.

“వెళ్ళిరానా?” అన్నాడు. అతని స్వరం సన్నగా మెలికలు తిరిగి చీకట్లో గిలగిలలాడింది. గుండె నుండి కారే రక్తాలు పిండుకుంటూ అతను వెళ్ళిపోయాడు. అతని వెనక మబ్బులరచుకుంటూ, రాక్షసులరుచుంటూ వెళ్ళిపోయారు.

లత ఏడుస్తూ కూలబడింది. మూర్ఛ పోయింది.

మళ్ళీ అతను రాలేదు.

లత మళ్ళీ పూయలేదు.

అతని జాడ తెలియదు.

చీకటి లతని ముసుగులా మూసుకుంది.

అతను మళ్ళీ రాలేదు.

అతను మళ్ళీ పిలవలేదు.

అతని పాట అర్ధరాత్రి మబ్బులలోంచి జాలిగా–

ఆమె మూలుగు పాతాళ కుహరంలోంచి బాధగా –

పువ్వులు రాలిపోయాయి. మంచు దట్టంగా పడి మనసులూ, ఆకులూ మూసుకుపోయాయి.

బావురుమనే నిశ్శబ్దం అంతటా…

దేవతలు ఏడుస్తున్న వర్షం. మనుష్యులు కాలుతున్న వాసన.

అతన్ని వెతకడానికి వెళ్ళినవారికి దారిపొడుగునా అతని గుండె రక్తపు మరకలే కనిపించాయి. కాని అతడు మాత్రం కనపడలేదు.

ఆమెను చూడడానికి వెళ్ళినవారికి గదిలో ఆమె కనపడలేదు. కటిక చీకటి తప్ప.

ఇది ప్రళయం - అంది రాలిపోయిన పువ్వు.

ఇది విలయం - అంది జారిపోయిన చుక్క.

పెట్టె లోపల - గదిలో మూలగా పెట్టె లోపల్లోపల్లోపల - మణిప్రవాళం మెరుస్తోంది. ఫక్కున నవ్వింది. ఇలా అంది.

“నా శక్తి అనంతమైనది. నేను కరుణనీ, ప్రేమనీ, సౌందర్యాన్నీ, నశింపచేస్తాను. దైవీయ శక్తుల్ని ఓడిస్తాను. ఈ జగత్తు నాకు బానిస - అవునా?”

అవును అన్నాయి మబ్బులు.

అవును అన్నారు రాక్షసులు.

అవును అన్నాయి చెట్లూ, చెట్టు మీద పిట్టలూ భయంకరంగా.

అవును అన్నాయి పువ్వులు ఏడుస్తూ.

ఒక్కసారిగా నిశ్శబ్దం. కఠినశాసనంలాగా నిశ్శబ్దం. 
యుగాల దాకా మళ్ళీ ఏ హృదయమూ పలుకలేదు. పలవరించలేదు.

(స్వాతి, 1963).
~*~*~

శనివారం, మే 18, 2013

కవుల రైలు - తిలక్

తిలక్ గారు ఈ కథని ఎపుడు రాశారో తెలియదు కానీ ఇప్పటికీ ఎప్పటికీ అన్వయించుకోవచ్చునేమో. ఒక్క కవిత్వానికేనా? రచనలకీ, సినిమాలకీ, ఆ మాటకొస్తే అసలును వదిలేసి గమ్యం తెలియని ప్రయాణం చేసే ఎన్నో రంగాలలోని ఎంతో మందికి నిస్సంకోచంగా అన్వయించుకోవచ్చు. ఈ చిన్న కథ చదవగానే నచ్చి బ్లాగ్ లో మీ అందరితో పంచుకోవాలనిపించి ఇలా...
 

~*~*~
 
తెలుగుదేశం కవులతో నిండి మూడవతరగతి రైలు పెట్టె లాగ క్రిక్కిరిసిపోయింది. “ఇంక జాగా లేదు” అని కేకలేస్తున్నా వినిపించుకోక చవకగా అమ్మే టిక్కెట్లు కొనుక్కొని కొత్త కవులు తోసుకు లోపలి కెగబడుతున్నారు. కొందరు ఫుట్‌బోర్డుల మీద నిలబడీ, కొందరు కమ్మీలు పట్టుకుని వేలాడుతున్నారు.

ఒకావిడ మేలిముసుగు వేసుకుని వచ్చింది. సుతారంగా అందంగా వుంది. కళ్ళల్లో అపూర్వమైన వెలుగు. ఎర్రని పెదవుల్లో తియ్యని సిగ్గు వొంపులు. వెన్నెలనీ, ఉషఃకాంతినీ, మల్లెపువ్వుల్నీ, మంచిగంధాన్నీ, రత్నాలనీ కలబోసి మనమీద జల్లినట్లు అనిపిస్తుంది ఆవిడను చూస్తే... అక్కడ దగ్గరలో నిలుచుంటే…

ఆవిడ నిస్పృహగా చూసింది రైలుపెట్టె కేసి. లోపలి బొగ్గు పులుసు గాలీ, చుట్టపొగా వాగుడూ కలసి పెట్టెలోంచి బయటకి దుర్భరంగా వ్యాపిస్తున్నాయి.

“ఇక్కడ చోటులేదు దయచేయవమ్మా. నువ్వు కూడానా మా ఖర్మ వగలొలకబోసుకుంటూ” అన్నాడొక చుట్ట ఆసామీ కాండ్రించి ఉమ్మివేస్తూ. ఆయన కవి శార్దూల బిరుదాంకితుడు. అప్పకవీయం అడ్డంగా బట్టీ వేశాడు.

“నో ప్లేస్ మేడం వెరీసారీ” అంటూ కన్ను గీటాడొక నవ యువకుడు గాగుల్సు తీసి, సెకండ్‌హాండ్ బీడీ నోట్లో ఉంచుకునే.

కొందరు వెకిలిగా నవ్వారు. కొందరు దగ్గారు. మరికొందరు ఈలలు వేశారు. పాపం ఆవిడ వెనక్కి తిరిగి జాలిగా వెళ్ళిపోయింది. రైలు కదిలిపోయింది. 


స్టేషన్‌మేష్టర్ వచ్చి ఆమెను చూచి “పాపం చోటు లేదా అమ్మా, నీ పేరు?” అని అడిగాడు.

“కవిత” అందా సుందరి.

కవుల రైలు గమ్యం తెలీకుండా వడివడిగా వెళ్ళిపోతోంది.


~*~*~

నేను ???

నా ఫోటో
అర్ధంకానివాళ్ళకో ప్రశ్నార్థకం, అర్ధమైన వాళ్ళకో అనుబంధం. ఈ లోకంలో ఎందరో పిచ్చాళ్ళున్నారు. డబ్బు, పదవి, కీర్తి, కాంత, కనకం, ప్రేమ, సినిమా, మంచితనం, తిండి ఇలా ఎవరికి తోచిన పిచ్చిలో వాళ్ళు మునిగి తేలుతుంటారు. నేనూ ఓ పిచ్చోడ్నే.